تفکر استراتژيک مفهومي پيچيده و چندوجهي است؛ با اينحال نويسندگان کتاب ذهن استراتژيست تعريفي ساده و کاربردي را از اين مفهوم مطرح ميکنند و با تشريح ده اصل تفکر استراتژيک، نگاه منسجم و يکپارچهاي را درباره اين مفهوم و بهکارگيري آن در سطح ملي، سازماني و شخصي ارائه ميکنند. از ديد نويسندگان اين کتاب، تفکر استراتژيک مهارتي ذهنيست که با افزايش توان تحليل و تصميمگيري استراتژيک تأثير اساسي بر نتايج کليدي عملکرد ميگذارد و ويژگيهايي از جمله جستوجوگري، تمرکز، نگاه خلاقانه، رويکرد سيستمي و ديدگاه انتقادي از جمله شاخصههاي آن به شمار ميآيند. آنچه اين مفهوم را پراهميتتر ميکند، آن است که تفکر استراتژيک فقط به سازمانها و بنگاههاي تجاري محدود نميشود. انسانها در هر سطحي، حتي در زمينه زندگي شخصيشان نيازمند اتخاذ تصميمها و انتخابهاي استراتژيک هستند و موفقيت هر نوع سيستم انساني و اجتماعي در هر سطحي وابسته به ظرفيت تفکر استراتژيک در اعضاي آن سيستم است. کتاب ذهن استراتژيست چند ويژگي شاخص دارد:
- ارائه فکرافزار براي هر اصل تفکر استراتژيک: کتاب ذهن استراتژيست فکرافزارهاي متعددي را براي پرورش مهارت تفکر استراتژيک و تمرين آن ارائه کرده است. اين فکرافزارها به زباني ساده و روان، شيوه پيادهسازي اصول تفکر استراتژيک را شرح ميدهند و به مخاطبان کتاب امکان ميدهند تا آنچه را ميخوانند، در زندگي حرفهاي و شخصيشان بهکار بگيرند. به همين دليل، کتاب ذهن استراتژيست کتابي کاملاً کاربردي است و گروههاي مختلف مخاطبان ميتوانند به تناسب نيازها و خواستههايشان از اين کتاب استفاده کنند.
- ارائه موردکاويها و کيسهاي متعدد سازماني: يکي از ويژگيهاي کتاب ذهن استراتژيست ارائه موردکاويها و کيسهاي پرشمار و متنوع در سراسر متن کتاب است. براي دستيابي به تصوير جامع و متنوعي از تفکر استراتژيک، کيسهاي تفصيلي آغازين هرفصل از صنايع گوناگون انتخاب شده است و خدمات مالي (1 کيس)، خودروسازي (2 کيس)، نفت و انرژي (1 کيس)، داروسازي (1 کيس)، کالاهاي مصرفي (1 کيس)، خردهفروشي (1 کيس)، فناوري اطلاعات (2 کيس) و شرکتهاي چندرشتهاي (1 کيس) را به خود اختصاص دادهاند. همچنين، قريب به 30 کيس کوتاه و متنوع ديگر نيز در سراسر متن کتاب وجود دارد که بهکارگيري اصول تفکر استراتژيک و چالشهاي آن را دربردارند.
- تشريح مفهوم تفکر استراتژيک در سطح ملي: هر فصل از کتاب ذهن استراتژيست همراه با يک کيس ويژه در سطح ملي است که سياستگذاريهاي دولتي و ملي را از منظر اصول تفکر استراتژيک به تصوير ميکشد. براي آنکه در کتاب ذهن استراتژيست تصوير متنوعتري از تفکر استراتژيک در سطح ملي فراهم گردد، کيسها از کشورهايي با زمينهها و خاستگاههاي متفاوت برگزيده شدهاند و اصول و منطق تفکر استراتژيک در ده کيس مستقل از اروپا (ايتاليا، فنلاند)، شرق آسيا (کرهجنوبي، سنگاپور، هنگکنگ)، جنوب آسيا (هند)، امريکاي مرکزي (مکزيک)، امريکاي جنوبي (شيلي)، خاورميانه (ترکيه) و افريقا (افريقايجنوبي) تبيين شده است.
- نگاه مسئلهمحور در محتواي کتاب: کتاب ذهن استراتژيست به گونهاي سازماندهي شده است که در هر فصل به مجموعهاي از پرسشهاي ذهني و مسائل احتمالي مخاطب پاسخ دهد و با ارائه پرسشهاي هدفمند در انتهاي هر فصل، مخاطب را به انديشيدن و يافتن فرصتهايي براي بهکارگيري آموختههاي کتاب وادارد.