کتابی که پیش رو دارید؛ تولد و تکامل پستبانک ایران بهصورت اختصار به پیدایش، شکلگیری، تکامل و توسعه بانک میپردازد. بیتردید تبدیل تاریخ شفاهی بانک به تاریخ و دانش صریح و کدگذاریشده، زمینه را برای شناخت موفقیتها و انتقال تجارب فراهم کرده و فرصت را برای ارزیابی عالمانه نقاط قوت و ضعف میسر میکند. از این رو این کتاب در چهار فصل تدوین و منتشر شده است.
فصل اول به زمانه و زمینه پیدایش پستبانک ایران میپردازد و تحولات قانونی را که در ربعقرن تجربه کرده تا از یک نهال به درخت تنومند و پرثمر برسد، به اختصار توضیح میدهد و خواننده را با تکامل پستبانک ایران در یک نگاه و تصویر آشنا میکند.
فصل دوم به مرور تجربیات و درسهای کشورهای پیشرو و مشابه در زمینه بانکداری خرد اختصاص یافته است. در این فصل تجربه کشورهایی که از برخی جهات وجوه مشترکی با کشورمان دارند و در زمینه شمول مالی و بانکداری خرد به موفقیتهای چشمگیری دست یافتهاند، با جزئیات آورده شده است. هدف از تهیه این فصل بهرهمندی از درسها و تجربههای این کشورها و امکانسنجی اجرای برخی برنامههای آنها در کشور است که مقدمات لازم برای دریافت پیشنهادها و ایدههای همکاران و دانشپژوهان در سراسر کشور را فراهم میکند.
فصل سوم بر سنجش و اندازهگیری سه مبحث کلیدی میپردازد که عبارتاند از: شمول مالی، پیامدها و آثار پستبانک ایران در پهنه اقتصادی کشور. لازمه رشد اقتصادی پایدار فراهمکردن دسترسی همه شهروندان به خدمات مالی و پولی است که از آن با عنوان شمول مالی یاد میشود. مبحث دوم پیامدها یا دستاوردهای پستبانک ایران است. معمولاً در ارائه گزارشها بیشتر بر نهادهها و محصولات تکیه و تأکید میشود. در صورتی که بین محصولات یک سازمان و دستاوردها و پیامدهای آن تفاوت عمده وجود دارد. هدف از تمام اقدامات و محصولات، ارتقای رفاه اجتماعی است تا بتواند رضایتمندی و امید را در دل مردم آسیبپذیر و کمبرخوردار فراهم کند و زمینه را برای مشارکت آنها در اقتصاد، کاهش نابرابریها و بهبود همگرایی اقتصادی میسر کند. برخی پیامدها به زمان طولانیتری نیاز دارند تا آشکار شوند که از آن بهعنوان آثار یاد میشود که دامنه وسیعی از مشارکت در تولید ملی، اشتغال و موضوعات زیستمحیطی را پوشش میدهد که میتوان از آن بهعنوان رشد اقتصادی پایدار و فراگیر یاد کرد. در این فصل بر اساس نمایههای پذیرفتهشده، پیامدها و آثار اقتصادی و اجتماعی پستبانک ایران تصویرسازی شده است.
فصل پایانی به مقایسه تطبیقی جایگاه کشورمان در قیاس با موارد موفق و بهینه اختصاص یافته تا وضع موجود و مطلوب کشور در سنجههای جهانی عیان و آشکار شود و از درسها و تجربههای جدید برای تحرکبخشی و سرعتافزایی بر فعالیتهای بانک بهرهبرداری شود و تلاشهای پستبانک ایران در آینه و محک سنجش قرار گیرد و افقهای جدیدی گشوده شود.